BWV 44 "Sie werden euch in den Bann tun"

Dit is de cantate voor de zondag tussen Hemelvaart en Pinksteren, die Bach componeerde in 1724, nog steeds in zijn eerste jaar in Leipzig. De nogal onheilspellende titel komt van de evangelielezing (Joh.16:2) waarin Christus zijn volgelingen waarschuwt voor de zware tijden die hun te wachten staan.

De cantate opent met een duet voor de tenor en de bas, die samen met de dubbelrietblazers (hobo’s en fagot) een streng kwintet vormen, van fugatisch elkaar opvolgende stemmen. Direct daarop aansluitend brengt het koor, met volledig orkest, het vervolg van de schriftlezing tot uitdrukking, waarin op scherpe toon vol dissonanten wordt vermeld dat zij die van plan zijn de christenen te doden, dan ook nog denken daarmee God een dienst te bewijzen…

Marteling en pijn zullen aanvaard moeten worden, zingt ook de alt in een weemoedige aria met hobo solo. En vervolgens wordt in een eenstemmig koraal, tegen de ondergrond van een herhaald bas-motief, opnieuw beklag gedaan over de zware weg vol van verdriet die moet worden afgelegd. Maar dan komt de bas met zijn recitatief: de ware christen is als de palm, die (naar het klassieke beeld) groeit tegen de verdrukking in. Daar zit de omslag in deze cantate. En dat maakt ruimte voor een opgeluchte aria van de sopraan met orkest waarin letterlijk de zon (“die Freudensonne”) eindelijk kan doorbreken.

Van dat vertrouwen in de goede afloop getuigt dan ook het slotkoraal, met de prachtige melodie van het koraal “Wer hat dich so geschlagen” uit de Johannes Passion, die Bach een paar weken eerder voor het eerst daar in Leipzig had uitgevoerd.